Stan Wojenny 13.XII.1981 – kulisy polityczne, ekonomiczne i stanowisko Stronnictwa Narodowego

Wstęp

Stan wojenny w politycznej debacie publicznej nie pełni funkcji zdarzenia historycznego, lecz swoistego zapalnika określonych emocji. Polacy zamiast analizy uwarunkowań politycznych, geopolitycznych i ekonomicznych otrzymują mowy mające na celu wyłącznie wywołanie wzburzenia. Taki sposób kształtowania debaty o stanie wojennym daje poważne zyski polityczne – polaryzuje scenę polityczną, konsoliduje zwolenników pewnych poglądów wokół nie – wspólnej świadomości i wspólnego zrozumienia pewnych zjawisk, lecz wokół wspólnych emocji. To najtańszy sposób budowania i utrzymywania zaplecza politycznego. Tyle, że niekoniecznie uczciwy wobec Polaków zwiedzionych taką nieuczciwą retoryką.
Na marginesie sporów nagłaśnianych dziś w mediach przemykają fakty mniej medialne – o ile w ogóle w wystąpieniach polityków się przewijają. Czy wolno ignorować stan gospodarki w roku 1981, potencjalne skutki zapaści gospodarczej w grudniu 1981, naciski ekonomiczne ZSRR i zachowanie zachodnich wierzycieli? Równolegle do zapaści gospodarczej PRL wywołanej strajkami przebiegały przygotowania do ewentualnej interwencji wojsk Układu Warszawskiego w PRL, w razie gdyby władze PRL zdecydowały się na wariant czechosłowacki (1968) – bądź gdyby doszło do zamieszek i lokalnego powstania, jak na Węgrzech w roku 1956. Zapalnikiem tej ostatniej sytuacji mogły się łatwo stać wielkie demonstracje Solidarności zaplanowane na 17.XII.1981, połączone z marszem gwiaździstym na Warszawę. Planowane demonstracje mogły, wskutek prowokacji środowisk radykalnych bądź zwykłych chuliganów, zakończyć się wydarzeniami znanymi Poznania, Radomia czy Wybrzeża – tyle, że tym razem marsze miały mieć miejsce w całym kraju. Jak w takiej sytuacji należało postąpić – czytelnik powinien spróbować rozstrzygnąć samodzielnie.

Przed lekturą tekstu prezentującego stanowisko Stronnictwa Narodowego wobec Stanu Wojennego zachęcamy czytelnika do zapoznania się z filmem przybliżającym tło polityczno-ekonomiczne tamtych zdarzeń:

Film „Za kulisami PRL – 20 – Podwójna pętla”.
Kopia zapasowa filmu: Za kulisami PRL-u, odc. 32, Podwójna Pętla